پنجشنبه شب گذشته (26 شهریورماه) پس از بارش شدید باران، سیل خروشانی در ماسوله به راه افتاد که به گفته شهرداری بیش از 300میلیون تومان خسارت بر جای گذاشته است.
چندی پیش 26 خانه تاریخی ماسوله بهدلیل بیتوجهی و حفاظت نشدن به موقع از سوی مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری فرو ریختند. این در حالی است که وضعیت دیگر خانههای تاریخی این شهر وخیم اعلام شده و هنوز بودجه لازم برای حفاظت از این خانهها و استحکام بخشی آنها اختصاص داده نشده است.
شدت تخریب برخی از خانهها تا اندازهای بود که آواری از مصالح، خشت و گل و سنگ به همراه تیرهای چوبی در و پنجره، گذرها و مسیرهای آمد و شد را کاملا بسته بود.در این بین پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری ماسوله بهمنظور نجات برخی خانههای ارزشمند این شهر، گزارشی مبنی بر مرمت اضطراری 17خانه تهیه کرد.
گزارش تهیه شده از سوی پایگاه میراث فرهنگی ماسوله عبارت است از مرمت راسته دوطبقه کفابازار که یکی از راستههای مهم بازار بوده و بهدلیل عدماستفاده مالکان، همچنین بار بیش از اندازه پشتبام و رطوبتهای نزولی در حال تخریب است.
پایگاههای میراث فرهنگی در چند سال گذشته همواره مشکلات بسیاری برای دریافت بودجههای خود داشتهاند و از زمانی که بودجه پایگاهها نخست به حساب استان و سپس به دست مدیران پایگاهها میرسد، روند دسترسی به پول برای انجام امور پژوهشی و حفاظتی در پایگاهها دشوارتر شده است.
در این میان ماسوله یکی از بزرگترین قربانیان نبودن بودجه است. به گفته کارشناسان پایگاه میراث فرهنگی ماسوله، درصورتی که بودجه حفاظتهای اضطراری پیش از این دریافت میشد، امروز شاهد چنین تخریب گستردهای نبودیم.
شهرداری به فکر باشد
پایانه مسافربری ماسوله درست در حریم رودخانه و محلی که همواره سیل از آنجا جاری میشود ساخته شده و اهالی ماسوله و مؤسسه حفظ و توسعه پایدار بارها نسبت به ساخت این پایانه در محل فعلی به شهرداری اعتراض کردند. برای گردشگران روزانه بیش از 50 چادر در این پایانه نصب میشود که درصورت وقوع سیل، که هرگز در ماسوله خبر نمیکند، جان صدها مسافر در خطر است.
در این میان مؤسسه حفظ و توسعه پایدار ماسوله در اعتراض به عملکرد شهرداری اعلام کرد که شهرداری به فکر جان مردم نیست و در حالی که بارها اعتراض شده در حریم سیل و رودخانه ماسوله پایانه مسافربری ساخته نشود، همچنان به ساخت این پایانه و امکانات گردشگری در مکان فعلی ادامه میدهد.
به گفته صادق صالحی، مدیرعامل مؤسسه حفظ و توسعه پایدار ماسوله، «به تازگی شهرداری پایانه مسافربری را به کمپینگ تبدیل کرده و با گرفتن مبلغی به مسافران ماسوله اجازه میدهد که داخل پایانه (درست در حریم رودخانه ماسوله) چادر بزنند.
به این ترتیب اگر در ماه رمضان نبودیم و ماسوله خلوت نبود، سیل اخیر تلفات جانی جبرانناپذیری به همراه داشت.»همچنین صالحی از آسیب وارده به 2خانه تاریخی ماسوله که یکی از آنها خانه آذرگشسب است، خبر داد.
او گفت: «این خانه بهدلیل پر بودن درههای زیر ماسوله که محل فاضلاب ماسوله نیز محسوب میشود، مورد خسارت واقع شده است. پیش از این به شهرداری نسبت به لایهروبی درهها اخطار داده شده بود.»
هماکنون بناهای تاریخی دیگر نیز در ماسوله وجود دارد که در آستانه تخریب هستند و برخی مالکان این بناهای تاریخی توان مرمت خانه خود را ندارند. به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، درصورتی که مرمتهای اضطراری انجام میگرفت، ماسوله همچون سالهای گذشته شاهد این میزان تخریب نبود.
هماکنون ماسوله با شماره ملی در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده و سازمان میراث فرهنگی متولی حفاظت و نگهداری از این اثر ملی است. پس تا زمستان نیامده به فکر چاره باشیم.